Trong vụ mùa thường có những đợt nắng nóng xen kẽ với các đợt mưa rào, đó là điều kiện thuận lợi để sâu đục thân bướm cú mèo phát triển và gây hại. Sâu đục thân bướm cú mèo xuất hiện với diễn biến rất phức tạp, bà con nông dân cần chủ động theo dõi và phòng trừ sâu đục thân ngay từ đầu để đạt hiệu quả.
Hôm nay, chúng tôi sẽ giới thiệu về các đặc điểm của sâu đục thân bướm cú mèo, triệu chứng sâu đục thân bướm cú mèo hại lúa, từ đó đưa ra các biện pháp để tiêu diệt sâu đục thân bướm cú mèo hại lúa.
Hướng dẫn biện pháp phòng trừ sâu đục thân bướm cú mèo hiệu quả
Đặc điểm của sâu đục thân bướm cú mèo
- Tên khoa học: Sesamia inferens Walker
- Họ: Ngài Đêm (Noctuidae)
- Bộ: Cánh Vảy (Lepidoptera)
Đặc điểm hình thái
Đặc điểm hình thái sâu đục thân bướm cú mèo
– Ngài: có chiều dài từ 12 đến 15mm, đầu, ngực màu vàng tro, bụng màu nâu nhạt. Râu đầu của bướm đực có hình răng lược và ngắn, râu bướm cái hình sợi chỉ. Cánh trước có hình dạng giống như hình chữ nhật màu nâu nhạt và bên ngoài có viền màu xám đen. Ở chính giữa mỗi cánh có một vân dọc màu nâu tối. Cánh sau màu trắng bạc, và có rìa lông.
Bướm cái đẻ trứng vào 2-3 ngày sau khi giao phối, trung bình từ 200 đến 250 trứng. Tỷ lệ nở rất cao, trên 80%.
– Trứng: Có hình bán cầu hơi dẹp, đỉnh hơi lỏm. Bề mặt trứng có các khía tựa như mạng nhện. Trứng mới đẻ có màu trắng, đến khi gần nở có màu tím.
– Sâu non: Khi đủ lớn thì nó có chiều dài từ 20 đến 30mm, đầu nâu đậm, mặt dưới bụng và ngực có màu vàng nhạt, mặt lưng có màu tím.
– Nhộng: Có màu nâu vàng đậm, có chiều dài từ 12 đến 15mm. Mút cánh về phía mặt bụng có một phần nhỏ tiếp giáp nhau. Có hai gai lưng màu đen cuối bụng và lưng.
Vòng đời sâu đục thân bướm mèo
Vòng đời của sâu đục thân bướm cú mèo từ 40 đến 60 ngày.
- Bướm: Sống từ 4-10 ngày.
- Trứng: Thời gian ủ trứng từ 4-8 ngày.
- Sâu: Phát triển từ lúc sâu non mới nở đến khi lớn đủ sức khoảng 20 đến 40 ngày.
- Nhộng: từ 7 đến 10 ngày.
Đặc điểm sinh học và gây hại
Ngài bướm thích ánh sáng nhưng không quá mạnh như sâu đục thân bướm hai chấm và sâu đục thân 5 vạch. Bướm thường vũ hóa vào buổi tối từ 6 đến 8h. Ban ngày bướm ẩn nấp trong các khóm lúa hoặc cỏ dại và ban đêm bay ra giao phối và đẻ trứng.
- Sâu non mới nở thường phá hoại mặt trong của bẹ lá.
- Sâu 2-3 tuổi bắt đầu gây hại ở thân lúa hoặc phá hoại ở các cây kế cận, vị trí xâm nhập ở giữa đốt thứ 3 và 4 tính từ gốc lên của thân lúa.
- Sâu 4-5 tuổi thì có sức ăn mạnh hơn và có thể chui ra để đục vào đốt khác hoặc di chuyển sang cây khác để gây hại.
Sâu đục thân bướm cú mèo là một loài sâu có sức ăn lớn nên trong quá trình phá hoại của chúng có thể kéo dài từ thời kỳ lúa đẻ nhánh đến khi lúa đã thu hoạch xong.
Triệu chứng sâu đục thân bướm cú mèo hại lúa
Triệu chứng gây hại sâu đục thân bướm cú mèo
Sâu non đục vào thân làm gián đoạn đường vận chuyển chất dinh dưỡng cho cây, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng của cây lúa, có thể làm cho héo nõn hoặc chết cây.
Mỗi sâu non đục vào thân có thể phá hoại từ 2 đến 3 cây lúa. Đôi lúc sâu non chỉ gây hại mặt trong của bẹ lá làm úa vàng và làm bông lúa bị lép lửng.
Khi sâu phát sinh gây hại trên diện rộng thì có thể xuất hiện hiện tượng lúa trắng 1/3 bông làm khô phần ngọn bông lúa, không đậu hạt.
Sâu đục thân bướm cú mèo gây hại nặng ở mùa đông hoặc mùa khô.
Biện pháp để tiêu diệt sâu đục thân bướm cú mèo hại lúa
Biện pháp phòng sâu đục thân bướm cú mèo
– Sử dụng các giống lúa kháng bệnh: Các giống lúa có thân tương đối mỏng, ngắn, đẻ nhánh nhiều và chín sớm, có thể ít sâu bướm cú mèo và sâu đục thân bướm hai chấm gây hại hơn. Dựa vào cơ cấu mùa vụ, nếu sử dụng các giống này thì sâu đục thân sẽ đến muộn hơn làm hạn chế thiệt hại do sâu đục thân gây ra.
– Bố trí cơ cấu mùa vụ thích hợp giúp hạn chế thiệt hại do sâu đục thân gây ra.
– Thường xuyên thăm đồng để phát hiện sâu đục thân phá hoại để có những giải pháp kịp thời.
– Cân bằng lượng phân bón để hạn chế tình trạng độ ẩm cao.
– Thu dọn và tiêu hủy toàn bộ tàn dư sau quá trình thu hoạch để hạn chế tình trạng sâu đục thân vẫn còn ở trong thân cây lúa.
Biện pháp xử lý sâu đục thân hiệu quả
Biện pháp thủ công – các biện pháp thủ công được ứng dụng nhiều nhất hiện nay
– Trong quá trình lên luống nếu phát hiện ra ổ trứng thì nên mang đi tiêu hủy.
– Trước khi cấy, tiến hành cắt bớt ngọn lá để giảm trứng đọng lại ở các phần dưới của cây lúa.
Biện pháp hóa học
Phun các loại thuốc lưu dẫn, thuốc dẫn vị độc tiếp, thuốc lưu dẫn vị, thuốc dẫn vị độc tiếp xúc như: Padan 95SP, Gegent 800WP…
Thời điểm phun thích hợp
Thời điểm thích hợp để tiêu diệt sâu đục thân bướm cú mèo, sâu đục thân 5 vạch đầu nâu, đầu đen là từ giữa tháng 4 đến đầu tháng 5 dương lịch hoặc lúc lúa vừa ngưng đẻ nhánh.
Việc sử dụng thuốc hóa học sẽ tác động một cách tiêu cực, gây mất cân bằng và mất đi sự ổn định trong tự nhiên. Khi tiêu diệt các loài gây hại, đồng thời, nó cũng giết chết rất nhiều loài thiên địch có lợi. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc hóa học cũng làm đất thoái hóa, bạc màu.
Biện pháp sinh học
Cách trị sâu đục thân bướm cú mèo bằng thiên địch
– Sử dụng thiên địch để tiêu diệt sâu đục thân bướm cú mèo như: Các loài ong ký sinh như Ong Trichogramma japonicum Ashmead…
– Sử dụng sản phẩm RV07 để tiêu diệt các ổ trứng của sâu đục thân, sau đó gây độc làm tê liệt các bộ phận của chúng làm chúng không thể hoạt động được. Với thành phần chứa các vi sinh vật có lợi như Bacillus thuringiensis, Metarhizium sp… có tác dụng làm ức chế hoạt động của sâu đục thân từ đó dần dần làm cho chúng chết.
Cách phòng trừ sâu sanh da láng
Cách dùng: Pha 100ml với 80-100 lít nước, phun ướt đẫm thân, cành, lá.